Cumhurbaşkanlığı’nın üzerinde çalıştığı “Doğru mu?” isimli bilgi doğrulama platformu

Aklayanlar

Dünyanın pek çok ülkesinde devletlerle ilişkili platformlar var.

Hakikat konusunda haksızlığa uğruyoruz. Bu platform en önemli destekçimiz olacak.

“Doğru mu?" sosyal medyada yayılan haber ve bilgilerin gerçek olup olmadığını öğrenme ihtiyacını karşılayacak.

Muhalefet "duygu sömürüsü" ve mağduriyet üzerine kurulu yalanlarla halkı zehirliyor, tarafsız bir platforma ihtiyaç var.

İletişim Başkanlığı'nın sosyal medyada yayılan yalan haberlerin gerçeklerini topluma daha iyi anlatabilmek için resmi bir Fact-checking (teyit) sayfası oluşturması elzemdir.

Karalayanlar

IFCN Direktörü Baybars Örsek, henüz demokratikleşme sürecini tamamlayamamış Singapur, Tayland gibi ülkelerde devlete bağlı platformlar var.

IFCN direktörü Örsek, 'IFCN ağında bulunan doğrulama kurumlarının siyasi aktörlerden bağımsız editoryal çalışmalarını gerçekleştirmelerini, bağımsızlık ve şeffaflık kriterlerine uymalarını savunuyoruz. Hükümetlerin bu tarz projelerinde bunun karşılanması pek mümkün değil'.

Kamu diplomasisi için kurulmuş kuruluşlar, özellikle ulusal kamuoyuna sesleniyorsa propaganda yapılma olasılığı yüksek.

İletişim Başkanlığı'nın bu alana girmesi, Türkiye gerçeğini belirleyebilecekleri anlamına gelmez.

Devletlerle ilişkili olan doğrulama kuruluşları 'doğrulama platformu' olarak nitelendirilemez.

Hükümetlerin platformları objektif olamaz.

Gerçek Ne?

Cumhurbaşkanlığı'nın üzerinde çalıştığı 'Doğru mu?' isimli bilgi doğrulama platformu, tarafsız olabilecek mi?
Karşı çıkanlar ne diyor, platformu kuranlar hangi ihtiyacı karşılamak üzere böyle bir proje geliştiriyor ve fikri nasıl savunuyor?
'Doğru mu'yu Aklayanlar, Karalayanlar ve Gri Gerçekler…
Doğrulama platformu olarak isimlendirilen içerik portallarının sayısı, haber ve bilgi kaynaklarındaki çeşitlilik arttıkça buna paralel bir artış gösteriyor.

Dünyada International Fact Checking Network (IFCN) adlı bir oluşum yer alıyor. Fonksiyonu; doğrulama platformlarının (fact-checking kurumları) işbirliğini güçlendirmek, fact-checking pratiğinin teknik beceri, kalite ve etkisini artırmak ve en önemlisi tarafsızlığını denetlemek.

2015 yılında medya çalışmaları yapan ABD merkezli Poynter Enstitüsü'nün bünyesinde kurulmuş olan ve doğrulama platformlarının başvurularını sıkı bir denetim sonrası kabul eden IFCN'nin başındaki isim; 2019 yılından bu yana Baybars Örsek. Örsek, Türkiye'deki Doğruluk Payı'nın da kurucusu.

Şu anda IFCN kriterlerini kabul eden ve imzacı olan dünya genelinde 69 adet doğrulama platformu bulunuyor. Türkiye'den Teyit ve Doğruluk Payı bu platformlar arasında. IFCN kriterlerini kabul eden doğrulama platformları, temel olarak şu konularda söz vermiş oluyor:

Tarafsızlık ve adil olma taahhüdü: Haber, her açıdan kontrol edilmeli.

Kaynakların şeffaflığı ve standardı konusunda taahhüt: Gerçekleri yazanların, kanıtlarını göstermesi gerekiyor.

Finansman ve organizasyonun şeffaflığına bağlılık: Halk, doğrulama platformunun finansörünün kim olduğunu bilmeli.

Şeffaflığın yöntemi ve standartlarına bağlılık: Gerçeklik kontrolünün nasıl yapıldığı açık olmalı.

Açık ve dürüst düzeltme politikasına bağlılık: Hiç kimse mükemmel değildir anlayışı benimsenmeli ve doğrulayıcılar, hatalı bilgi vermeleri halinde bunu tekzip etmeli.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı'nın üzerinde çalıştığı doğrulama platformunun bu kriterlere uyup uymayacağı merak konusu. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanlığı tarafından hayata geçirilmesi planlanan 'Doğru mu?' adlı uygulama için, 'Şu anda test aşamasında. Çok ama çok yakında yayına geçecek, hakikat mücadelemizin güçlü aygıtlarından biri olacak" ifadesini kullanmıştı.

Altun'un cümlelerinden de anlaşılacağı gibi, hükümet bilgi kirliliğinin önüne geçmek için çalışmalar yapıyor. Bu uygulama ile sosyal medyada yayılan haber ve bilgilerin gerçek olup olmadığının "Doğru mu?" adlı doğrulama platformuyla kontrol edilebileceği belirtiliyor.

Doğru mu, değil mi?