Fenerbahçe Kulübü, 1959 yılı öncesinde oynanan maçlardaki Türkiye Futbol Birinciliği ve Milli Küme'de (1937-1950) kazanılan şampiyonlukların, Süper Lig yıldız kriterine dahil edilmesi için tekrar Türkiye Futbol Federasyonu'na başvuruda bulundu. Daha önce de 2018 yılında; Fenerbahçe Eski Asbaşkanı Şekip Mosturoğlu, Türkiye'de 1959'da başlayan profesyonel ligden önceki şampiyonlukların sayılması için çalışma başlattıklarını duyurmuştu. Aynı yıl kulüp, resmi internet sitesinde 1959 öncesini de hesaba katarak şampiyonluk sayısını 28 olarak güncellemişti. Kaynak↗
Fenerbahçe’nin konuyla ilgili son girişimi, 6 Mart 2021 tarihinde, kulübün web sitesinde yayımlanan resmî açıklamayla duyuruldu:
“Fenerbahçe Spor Kulübü olarak 1959 öncesi Türkiye şampiyonluklarımızın Süper Lig’e dahil edilerek bundan doğan manevi ve maddi taleplerimizin karşılanması için Türkiye Futbol Federasyonu’na (TFF) resmi başvurumuzu yapmış bulunmaktayız.
Sadece Fenerbahçe’nin değil, 1959 öncesi şampiyonlukları bulunan birçok takımın hakkını savunma anlamına gelen bu başvurumuz kapsamında;
Türkiye Futbol Birinciliği’nde 1932-33, 1934-35 ve 1943-44 sezonlarında kazandığımız 3 şampiyonluk ve Milli Küme organizasyonunda 1936-37, 1939-40, 1942-43, 1944-45, 1945-46 ve 1949-50 sezonlarında kazandığımız 6 şampiyonluk olmak üzere toplam 9 şampiyonluğumuzun, halihazırda 19 olan Süper Lig şampiyonluk sayımıza dahil edilerek, toplam 28 şampiyonluğumuzun kabul edilmesini talep ediyoruz.
Başvurumuz, Türk futbolunun son 25 yılındaki garabetlerin, şampiyonluk ve yıldız sayılarında da kendini gösterdiği bu durumun düzeltilmesi için TFF’ye de bir imkan sunmuştur.
Cumhuriyetimizin tarihinden ayrılamayacak resmi Türk futbol tarihine sahip çıkma ve Cihat Arman, Fikret Kırcan, Lefter Küçükandonyadis, Hakkı Yeten, Süleyman Seba ve Gündüz Kılıç gibi adlarını buraya sığdıramayacağımız birçok Türk futbol efsanesinin haklarını ve emeklerini koruma anlamı taşıyan bu adımımızın, Türk futbol kamuoyunda da hak ettiği şekilde değerlendirileceğine inanıyoruz.” Kaynak↗
Söz konusu taleple ilgili tartışmalar, Galatasaray cephesinde yoğunlaşırken, 29 Mart Pazartesi günü TFF’den bir yorum geldi…
TFF A Milli Takım Sorumlusu Selim Soydan, Fenerbahçe'nin 28 şampiyonlukla ilgili başvurusu hakkında yaptığı açıklamada, “Fenerbahçe'nin 28 şampiyonluk hakkıysa alır. Hakkıysa alması lazım.” dedi.
Diğer taraftan Fenerbahçe’nin daha önce yaptığı başvuruya, o dönem Tahkim Kurulu Başkanı Türker Aslan iken TFF’den ret gelmişti. Türker Aslan’a yeni başvuruyla ilgili görüşleri sorulduğunda ise yorum yapmaktan kaçınarak şu açıklamalarda bulundu:
“Beni bu tartışmaya sokmayın. Bizim zamanımızda inceledik ve reddettik. Sanırım Haluk Ulusoy dönemiydi, TFF de uygun görmedi, bize de geldi ve reddettik. Tahkim Kurulu karar verdikten sonra yeni bir gerekçe, yeni bir delil çıkmadıkça bu konu gündeme getirilemez. Fenerbahçe'nin iddiası ne, yeni delil mi buldular bilmiyorum.” Kaynak↗
Geçmişe dönük yani 1959 yılından önce yaşanan şampiyonluklarla ilgili Ocak ayı sonunda kendisine yöneltilen soru üzerine konuşan Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı Nihat Özdemir ise şunları söylemişti:
"Geçmiş şampiyonlukların sayılması için bize bir başvuru yok. İlk işim, TFF'ye gittiğimde hukukçu arkadaşlarıma bu dosyayı soracağım ve cevap verip, vermediğimizi öğreneceğim. Fenerbahçe 4. Yıldızı alsın, Beşiktaş alsın. Galatasaray'ın da sayılmayan şampiyonlukları var. Buna baktıracağım." Kaynak↗, Kaynak ↗
Nihat Özdemir’in iki ay önce yaptığı bu açıklamanın ardından Fenerbahçe 6 Mart’ta yukarıdaki bildiriyle taleplerini yinelemiş oldu.
1959 öncesi şampiyonluklar neden sayılmıyor?
Türkiye’de futbol ile ilgili kurumsallaşma çalışmaları 1900’lerin başına uzanıyor. 1903 yılında İstanbul Futbol Ligi kuruluyor, 1923 yılında ise Türkiye Futbol Federasyonu. Takımların şampiyonluklarının geçerli sayıldığı yıl ise 1959 olarak belirtiliyor. Türkiye Futbol Federasyonu resmî web sitesinde yer alan bilgiye göre:
“Türkiye 1. Futbol Ligi şimdiki adıyla Süper Lig'in başlangıç tarihi 1959 olarak kabul edilir. 1959 yılında düzenlenen Türkiye 1. Futbol Ligi'nin ilk sezonunda maçlar, 8'er takımdan oluşan Beyaz ve Kırmızı adlı iki grupta oynandı. O tarihteki statü uyarınca beyaz grubun lideri Fenerbahçe ile kırmızı grubun lideri Galatasaray finalde karşılaştı. İlk maçı Galatasaray 1-0, ikinci maçı ise Fenerbahçe 4-0 kazanınca, Türkiye 1. futbol Ligi'nin ilk şampiyonu Fenerbahçe oldu.” Kaynak↗
1923’te kurulan TFF’nin 1959 yılını bugünkü Süper Lig’in başlangıç tarihi saymasının nedeni, profesyonel ve ulusal lig yapısına geçişin bu yılda gerçekleştiğinin kabul edilmesi. Yani, Birinci Lig’in temeli olan Milli Lig’in kuruluş tarihi 1959.
İstanbul, Ankara ve İzmir bölgelerinde liglerinden toplam 16 takımın katılımıyla 1959 yılında Milli Lig adıyla ilk sezonu düzenlenen lig, o sezon iki gruba bölünmüş ve bu grupların birincileri arasında yapılan iki maç sonunda şampiyon belli olmuştu.
1962-63 sezonu başında Türkiye 1. Futbol Ligi, 2001-02 sezonu başında Süper Lig adı kullanılmaya başladı.
1959 öncesi, 1937-1950 yılları arasında ise 11 kez, deplasmanlı lig formatında düzenlenen Milli Küme vardı. Fenerbahçe’nin talebi, bu dönem kazandığı şampiyonlukların da TFF tarafından kabul edilmesi. Kaynak↗, Kaynak↗, Kaynak ↗
Beşiktaş’ın 1959 öncesi iki şampiyonluğu neden tanınmıştı?
1959'da başlayan ve resmi olarak tanınan ligde şimdiye dek Galatasaray, Fenerbahçe, Beşiktaş, Trabzonspor ve Bursaspor, Medipol Başakşehir dışında henüz şampiyon olan başka takım yok.
TFF Tahkim Kurulu kararıyla Beşiktaş'ın, 1959'dan önceki iki şampiyonluğunun da ilave edilmesiyle siyah-beyazlıların toplam şampiyonluğu 15'e ulaşıyor. Beşiktaş’ın geriye dönük şampiyonluğunun tanınmasının nedeni, Türkiye’yi 1957-58 ve 1958-59’da Avrupa’da temsil etme hakkını kazanmış olması. O dönemde henüz Birinci Lig kurulmamışken, UEFA’nın düzenlediği Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası’na katılacak takımı belirlemek için Türkiye Futbol Federasyonu, profesyonel takımlar arasında “Federasyon Kupası” adı altında bir organizasyon düzenlemişti ve şampiyon iki kez Beşiktaş olmuştu. Kaynak ↗
TFF’nin resmi web sitesinde Beşiktaş ile ilgili yayımlanan karara ilişkin:
Türkiye 1. Liginin başladığı tarih TFF tarafından 1959 yılı olarak kabul edilmesine karşın, TFF Tahkim Kurulunun 09.05.2002 tarih, 2002/52E ve 2002/68K sayılı kararı tahtında BEŞİKTAŞ Kulübünün 1956-1957 ve 1957-1958 sezonlarında Türkiye Ligi şampiyonu olduğuna ve bu şampiyonlukların TFF Yıldız Kriterine dahil edileceğine karar verilmesi sebebi ile toplam şampiyonluk sayısı, toplam lig sezonu sayısından 2 fazladır.
Süper Lig şampiyonluk Sayıları
GALATASARAY
22
|
FENERBAHÇE
19
|
BEŞİKTAŞ
15
|
TRABZONSPOR
6
|
BURSASPOR
1
|
MEDİPOL BAŞAKŞEHİR
1
|
Kaynak↗, Kaynak↗, Kaynak↗
1959 öncesi şampiyonluklar kabul edilirse, sarı lacivertlilerin yıldız sayısı 3’ten 5’e, Beşiktaş’ın 3’ten 4’e yükselecek; Galatasaray’ınki ise 4 olarak kalacak. Kaynak↗
Yıldız nedir?
Süper Lig'de şampiyon takımların armalarının üzerinde bulunan yıldızların her biri daha önce kazanılan 5 şampiyonluğa işaret ediyor.
Türkiye Futbol Federasyonu Sportif Ekipman Talimatı belgesindeki açıklama:
En üst profesyonel ligde şampiyon olmuş kulüpler, her 5 şampiyonluk için bir yıldız takma hakkına sahiptirler. Yıldızlar, kulüp logosu üzerinde yer almalı ve 2,5 cm. çapında olmalıdır.
Kaynak↗