Drawing Layer 1

Gri TV Nedir?

Ergene Nehri’ndeki kirlilik devam ediyor mu?

+A -A
16:18 13-07-2021
Aklayanlar

Ergene Nehri’ndeki kirlilik TBMM’de verilen araştırma önergesiyle tekrar gündeme geldi. Önergenin AK Parti ve MHP’nin oylarıyla reddedilmesinin ardından gelen eleştirilere cevap veren yetkililer, 2011 yılında hayata geçirilen ‘Ergene Havzası Koruma Eylem Planı’ kapsamında kirliliğin araştırıldığını, gerekli yatırımların yapıldığını belirtiyor.

Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Emin Birpınar
“Ergene’deki kirlilik araştırıldı ve yol haritası belirlendi. Bu kapsamda toplam 7 milyar liralık yatırımla 26'sı belediye ve 5'i OSB'ler için 31 tane Biyolojik Arıtma Tesisi, 14 km tünel, 30 km kara boru hattı, 4.5 km deniz deşarjı yapıldı. Önergeye değil açılışa bekleriz. Zehir saçan Ergene’nin kurtarılması için 2011’de başlayan projede sona gelindi. Çalışmaları görmezden gelen CHP’nin TBMM’ye sunduğu önerge reddedilince sosyal medyada karalama kampanyası başladı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan
“Göreve ilk geldiğimizden günden bu yana Ergene’yi temizleyebilmek için çok fazla çalışmalar yaptırdık, şimdi yeni yeni bir şeylere benziyor. Ancak ne kadar bir şeylere benzerse benzesin kıyısında hep CHP’li belediyeler olduğu için oralardaki fabrikaların atık sularını engellemiyorlar.”

“Ergene Havzası’nın korunmasıyla ilgili yatırımlar öncelikle yerel yönetimlerin sorumluluğundadır. Bölgedeki yerel yönetimler maalesef senelerce bu havzanın korunması konusunda gereken hassasiyeti göstermedi. Plansız şehirleşme ve sanayileşmenin sonucu olan yetersiz altyapı ve endüstriyel atık suların arıtılmadan nehre verilmesi gibi sıkıntılar sebebiyle Ergene’nin su kalitesi bozuldu. 2003 yılında kötü gidişatı durdurmak için harekete geçtik ve daha sonra Ergene Havzası Eylem Planı’nı devreye aldık. Projeyi 2,5 milyar liralık bir harcamayla ve kararlılıkla hayata geçirdik. Plan kapsamında bugüne kadar 395 kilometrelik dere yatağı temizlendi. Nüfusu 10 binin üzerindeki 12 yerleşim yerinde ileri biyolojik atık su arıtma tesisi, 38 yerleşim yerinde ise kanalizasyon sistemi inşa edildi. Taşkınlara yönelik tedbirler alındı. Toplam 1 milyon 238 bin dekar alanı sulayacak 25 sulama projesinden 24’ü hizmete girdi.” 

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum
“Trakya'da Ergene Havzası'ndaki kirliliğin önlenmesi için son 2 yılda 3 bin 440 denetim gerçekleştirildi. Denetimlerde 24 milyon TL idari para cezası uygulandı ve 36 tesise kapatma cezası verildi. Ergenemizi ve Meriç’imizi koruyoruz, denetimler aralıksız bir şekilde sürdürülecek. Bölgeyi doğal güzelliğiyle birlikte gelecek nesillere bırakacağımız adımları kararlı şekilde atmaya devam ediyoruz."

Tekirdağ Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Kaan Sinan Tohumcu
"Yapılan denetimlerde atık su arıtma tesislerinden denetim amaçlı numuneler alınıyor. Eğer baca emisyonu varsa baca emisyon ölçümleri gerçekleştiriliyor. Çıkan emisyon ölçümleri ve atık su analizlerine göre eğer limit değerlerinde aşım varsa idari para cezası uygulanıyor. Eksikleri olan ve çevreyi kirletenlere ceza uygulanıyor. Çevre kirliliğinde eğer tedbir alınmazsa, kirlilik devam ederse, bu kirlilik doğa ve ekosisteme zarar vermesi durumunda kapatmaya varan idari para cezası uyguluyoruz."

“Bölgede evsel ve endüstriyel toplam 350 atık su arıtma tesisi bulunuyor. Bunların yarıdan fazlasını endüstriyel atık su arıtma tesisleri oluşturmakta. Yine bölgemizde devam eden müşterek atık su arıtma tesisleri var. Müşterek atık su arıtma tesislerinin bitirilmesiyle münferit arıtmalar, bireysel arıtmalar yerine müşterek merkezi atık su arıtma tesislerine bırakacaktır. Bireysel arıtmaların işletmesi, maliyeti, bunların hepsi göz önünde bulundurulduğunda bütünleşecek olan merkez arıtmanın işletmesi daha kolay olacaktır, kontrolü daha kolay olacaktır. Her konuda avantajı olacaktır."

Karalayanlar

Hayata geçirilen projeler ve çalışmaların bir işe yaramadığını dile getirenler, Ergene Nehri’nin zehir saçtığını, bölgede kanser ölümlerinin arttığını dile getiriyor.

CHP Kırklareli Milletvekili Vecdi Gündoğdu
“Ergene'ye zehir akmaya devam ediyor, balık adamlar dahi giremiyor, bölgede kanser vakaları rekor düzeyde artmış ve siz ‘Artık Ergene içilebilir’ diyorsunuz. Temizlediğiniz Ergene'nin suyu bu. Bir bakın bakalım şöyle, bir bakın, içilebilir nitelikte olduğunu gösteren bir kanıt var mı burada? Maalesef yok. Ergene'den akan kara sular, AKP'nin yüzünün karası, 8 bakanın da aynı zamanda yüzünün karasıdır.”

“Sanayi atıklarının yanında zirai ilaçlama, gübreleme ve evsel atıkların da karıştığı Ergene Nehri artık halk sağlığı ve gıda güvenliği sorunu hâline gelmiştir. Bir zamanlar havası ve bereketiyle ünlü Ergene Ovası artık sürekli kirlilik ve çaresi olmayan hastalıklarla gündeme gelmektedir. Yirmi yıllık AKP hükûmetlerinin 8 çevre bakanının temizlemeyi başaramadığı, Trakya'nın hayat damarları olan Ergene Nehri'ne neden hâlâ zehir akmaya devam ediyor.”

CHP Tekirdağ Milletvekili İlhami Özcan Aygun
“Ergene Nehri’nin kollarından Çorlu Deresi’nin durumu ortada. Kaynağından aldığımız berrak suda canlılar yaşamını sürdürüyor. Diğerinde ise simsiyah bir su var. Suyun içinde ağır metaller, kimyasal maddeler var. Bunların yanında ağır bir koku var. Bu koku ile birlikte insanlarımız yıllardan beri yaşamlarını sürdürüyorlar. 13 Kasım’da AKP Tekirdağ İl Kongresi’ne katılan AKP'li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan 'müjde vererek' Ergene’nin artık tertemiz aktığını söylemişti. Ama Ergene yoğun bir şekilde kirlilikle akmaya devam ediyor. Ergene’den yayılan ağır bir koku tüm ilçeyi kaplamış durumda!”

“Gelinen noktada milyarlarca kaynak harcanarak yapılan Ergene Derin Deşarj Sisteminin fiyasko olduğunu görüyoruz. 5 milyar TL’den fazla kaynağımız boşa gitti. O zamanın başbakanı Sayın Cumhurbaşkanı ve Veysel Eroğlu, Şafak Harekatı ile Ergene’yi temizlemek için çalışma başlatmıştı. 2011’de ‘Şafak Harekatı’ denmişti yıl oldu 2021 Ergene hâlâ kirli akıyor. ‘Çok basit’ demişlerdi. ‘Haliç’i temizledik, Ergene bizim için çocuk oyuncağı’ demişlerdi. İşte çocuk oyuncağı ortada. Trakya’da kanser ölümleri aldı başını gidiyor. Kanser ölümlerinde ilk üçteyiz. Kanser ölümlerinde Tekirdağ ilk üçte. Herkes kulağını tıkamış vaziyette. Buzdağının görünen kısmı burada. 280 kilometre uzunlukla Trakya’yı saran Ergene, Trakya’yı zehirlemeye devam ediyor.”

Ekoloji Uzmanı Prof. Dr. Doğan Kantarcı
“Ergene Nehri, kimyasal atık ve ağır metal kirliliği ile zehir suyuna dönmüş durumda. Meriç Nehri de Bulgaristan’dan bırakılan kirleticilerle oldukça kötü durumda. Ergene ve Meriç birleşerek Ege’ye dökülmesi gelecek açısından kaygı veriyor. Meriç ve Ergene’nin, sanayi atıkları Ege için büyük bir tehdit. Tesisleri biyolojik arıtma olarak kuruldu ancak sanayi atıkları da bu arıtmalara verildi. Böyle olunca biyolojik arıtmayı sağlayan bakteriler öldü. Dolayısıyla çökeltme havuzlarındaki suyun kimyasal oksijen ihtiyacı 200’ün altında olması gerekirken 400’lere çıktı. Ergene foseptik, Marmara Denizi de foseptik. İki foseptik birleşirse Marmara Denizi tam bir lağım haline gelir. Yanlış uygulamalar nedeniyle önümüzdeki 10 yıllık süreçte Kuzey Ege’de de ciddi kirlilik yükleri görebiliriz.”

Hidrobiyoloji Uzmanı Levent Artüz
“Ege’ye Meriç-Ergene üzerinden kimyasal kirlilik akıyor. Ergene’ye deşarj edilen kirleticiler ise yeni tesislerde arıtılarak Marmara Denizi’nin 50 metre derinine deşarj edilmeye başlandı. Ancak kirletici yüklerin boyutunun tüm parametreler ışığında ortaya konulması gerekir. Ergene’ye deşarj sürdürülürse yakın gelecekte ciddi uluslararası bir sorun doğacaktır. Bölgede kirli suyun Marmara’ya akmaya devam ettiği, Ege ve Karadeniz’in olumsuz etkileneceğini saptadık.”

Gerçek Ne?

Ergene Nehri
Marmara Bölgesi'nin Karadeniz kıyılarındaki Istranca (Yıldız) Dağları'ndan doğarak Çorlu, Çerkezköy, Lüleburgaz, Babaeski, Pehlivanköy ile Uzunköprü'den geçen Ergene Nehri, Meriç Nehri ile birleşerek Saros Körfezi'nden Ege’ye dökülüyor. 283 kilometrelik uzunluğu ile Trakya’nın en önemli su kaynağı olarak gösterilen Ergene Nehri, tarımsal alanların sulanması için büyük önem taşıyor. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi’nin verilerine göre, Ergene Havzası’nda Türkiye’deki ayçiçeği üretiminin yüzde 61’i, pirinç üretiminin yüzde 54’ü, buğday üretiminin yüzde 12’si gerçekleştiriliyor.

Ergene Havzası Koruma Eylem Planı
2011 yılında dönemin başbakanı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla devreye alınan “Ergene Havzası Koruma Eylem Planı” kapsamında, Ergene Nehri'nin temizlenmesi için 15 madde belirlendi. Kısa, orta ve uzun vadeli hedeflerin belirlendiği eylem planında, geçtiğimiz yıllarda sona gelindiği açıklanmıştı.

Proje ile Trakya Bölgesi için büyük önem taşıyan Ergene Nehri’nin 1970’li yıllardan bu yana çarpık sanayileşme ile başlayan kirliliğinin, devreye alınan arıtma tesisleri ile temizlenmesi ve ardından çalışmaları süren Derin Deşarj Sistemi Boru Hattı ile Marmara Denizi’ne deşarj edilmesi planlandı.

Türkiye’nin en büyük çevre projesi olarak açıklanan eylem planı kapsamında Ergene Nehri’ndeki arıtılan suyu Marmara Denizi’ne taşıyacak projelerden tamamlanan kara hattı ile Marmara Denizi’ne ilk deşarj 2020 yılının kasım ayında gerçekleştirildi.

2013 yılında yayımlanan genelge ile 15 maddelik tedbir kararlarının alındığı Ergene Havzası Koruma Eylem Planı kapsamında, kısa, orta ve uzun vadeli 3 hedef belirlendi.

2011 yılında başlayan eylem planının hedefleri:
Kısa vadede (3 yıl): Belirlenen su analizi parametrelerinde 3. Sınıf kaliteye ulaşmak.
Orta vadede (5 yıl): Belirlenen su analizi parametrelerinde 2. Sınıf su kalitesine ulaşmak.
Uzun vadede (10 yıl): Tüm su analizi parametrelerinde 2. Sınıf su kalitesine ulaşmak. Kaynak↗

Eylem planı kapsamında tamamlanan çalışmalar
Ergene Havzası Koruma Eylem Planı kapsamında bugüne kadar 395 kilometrelik dere yatağının temizlendiği, nüfusu 10 binin üzerindeki 12 yerleşim yerinde ileri biyolojik atık su arıtma tesisinin kurulduğu, 38 yerleşim yerinde kanalizasyon sisteminin inşa edildiği açıklandı.

Ayrıca, taşkınlara yönelik tedbirlerin alındığı, toplam 1 milyon 238 bin dekar alanı sulayacak 25 sulama projesinden 24'ünün hizmete girdiği açıklandı.

Proje kapsamında, sayıları bini aşan çarpık ve düzensiz sanayi tesisleri için Ergene-1, Ergene-2, Velimeşe, Muratlı, Çorlu-118, Veliköy, Kapaklı19, Yalıboyu20, Evrensekiz ve Büyükkarıştıran Organize Sanayi Bölgeleri olmak üzere toplam 10 adet Islah Organize Sanayi Bölgesi’nin kurulduğu açıklandı.

Proje kapsamında sanayi için 5 adet müşterek ortak ileri atık su arıtma tesislerinin Muratlı Organize Sanayi Bölgesi’nde yapılan tesis devreye alındı. Ergene-1 ve Çorlu-1 Organize Sanayi Bölgesi arıtma tesislerinin de 2020 yılının kasım ayında verilen bilgilere göre yüzde 95’i tamamlandı. Ergene-2 Organize Sanayi Bölgesi arıtma tesisi ve Velimeşe arıtma tesislerinin yapımı devam ediyor.  Kaynak↗

Yetkililerin Ergene Nehri’nin temizliği için öngördükleri tarihler
Orman ve Su İşleri Bakanlığı eski Bakanı Veysel Eroğlu
"Ergene kirliliğine baktığımızda yüzde 62’si sanayi atıkları yüzde 35 evsel atıklar. En son Çerkezköy’de 6 Mayıs 2011 yılında eylem planı hazırladık. Ergene Nehri 2017 yılında temiz akacak" 2016

"Ergene’nin suyu 2018 yılında uygun arıtmadan sonra sanayi ve sulamada, 2020 yılında ise uygun arıtmayla içme suyu olarak bile kullanılacak hale gelecek." 2016

"Ergene Havzası Koruma Eylem Planı hayata geçirildi. Bu kapsamda ileri derecede arıtılacak sanayi atık sularının Marmara Denizi'nin alt tabakasına verilmesi maksadıyla çalışmaları başlatıldı. Havzada hedef, kirlenen suyu 2023'te sulama suyu kalitesine ulaştırmak. Dere yatakları temizleniyor. 11 tesis ve 25 derenin ıslahı tamamlandı. Kirlilik yüzde 79 azaldı. 2017

Çevre ve Şehircilik eski Bakanı Erdoğan Bayraktar
“Bunu halletmek için de yoğun faaliyetler yürütüyoruz. Umut ediyorum, 2 sene içinde buradaki atık suların yüzde 80'i arıtılarak Marmara'ya verilecek." 2013

Bakanlık 2015 yılında su kalitesini 4. Sınıf olarak belirledi
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 2012 yılında devreye alınan ‘Evsel ve Endüstriyel Kirlilik İzleme Programı’ kapsamında Türkiye’deki havzaların su kalitesini izleme raporu son olarak 2015 yılında yayımlandı. 2015 yılında yayımlanan raporda Ergene Nehri’nin en düşük kalite olan 4. Sınıf suya sahip olduğu bildirildi.

Rapordan:
“2015 yılı yıllık ortalama değerleri Yerüstü Su Kalitesi Yönetmeliği çerçevesinde değerlendirildiğinde, Ergene Nehri su kalitesi, Genel Şartlar, (A) Oksijenlendirme Parametreleri, (B) Nutrient (Besin Elementleri) (C) İz Elementler (Metaller) ve (D) Bakteriyolojik Parametrelerde IV. Sınıf su kalitesinde tespit edilmiştir.” Kaynak↗

*Sınıf I: Yüksek kaliteli su, Sınıf II: Az kirlenmiş su, Sınıf III: Kirli su, Sınıf IV: Çok kirlenmiş su. Kaynak↗

Ergene’deki kirliliğin araştırılma önergesi TBMM’de reddedildi
TBMM Çevre Komisyonu Üyesi ve CHP Kırklareli Milletvekili Vecdi Gündoğdu, Ergene Nehri’ndeki kirliliğin nedenleri ve canlı yaşamına etkilerinin araştırılmasını önerdi. Önergesi, AK Parti ve MHP oylarıyla reddedildi.

Ergene Nehri’nin yıllara göre su analiz sonuçları
Ergene Nehri’nin geçtiği noktalardan biri olan Edirne’nin Uzunköprü ilçesinde, Uzunköprü Belediyesi tarafından düzenli olarak belirli aralıklarla yapılan Ergene Nehri’nin su analizi, nehirdeki değişken kirliliği ortaya koyuyor.

Kimyasal Oksijen ihtiyacı (KOİ)
Uzmanlar tarafından kirlilik ve atık su arıtma tesislerinin çalışma performanslarının göstergesi olarak kabul edilen ve Su Kirliliği Yönetmeliği’nde yer alan KOİ parametresi, yönetmeliğe göre mg/L ölçüsünde 70 değerinden daha yüksek olursa su kalitesi 4. Sınıf olarak nitelendiriliyor.

Ergene Nehri’nin yıllara göre KOİ oranı:
2013 yılında 131
2014 yılında 173
2015 yılında 140
2016 yılında 295
2017 yılında 152
2018 yılında 165
2019 yılında 93
2020 yılında 208
2021 yılında 98

Yağ ve gres
Çoğunlukla endüstriyel ve evsel atıklardan kaynaklanan sudaki yağ ve gres değeri Su Kirliliği Yönetmeliği’ne göre 0.02 ve daha düşük seviyelerde ise su 1. Sınıf kalite, 0.5 değerinden yüksek ise 4. Kalite olarak belirleniyor.

Ergene Nehri’ndeki yıllara göre Yağ ve Gres oranı:
2013 yılında 10’dan az
2014 yılında 10’dan az
2015 yılında 10’dan az
2016 yılında 10’dan az
2017 yılında 10’dan az
2018 yılında 10’dan az
2019 yılında 10’dan az
2020 yılında 24,75
2021 yılında 10’dan az

Fosfor
Çoğunlukla tarımsal atıkların fazla oluşu sonucunda artış gösteren Fosfor, Su Kirliliği Yönetmeliği’ne göre 0.02 ve daha düşük seviyelerde ise su 1. Kalite, 0.65 değerinden yüksek ise 4. Kalite olarak belirleniyor.

Ergene Nehri’nin yıllara göre fosfor oranı:
2013 yılında 1.1
2014 yılında 1.6
2015 yılında 1.9
2016 yılında 2.3
2017 yılında 1.6
2018 yılında 1.3
2019 yılında 1.7
2020 yılında 1,6
2021 yılında 1,2

Renk
Su kalite kriterleri içerisinde fiziksel parametreler arasında yer alan Renk (Pt-Co birimi) değeri, Su Kirliliği Yönetmeliği’ne göre 5 ve daha düşük seviyelerde ise su 1. Sınıf kalite, 300 değerinden yüksek ise 4. Kalite olarak belirleniyor.

Ergene Nehri’nin renk değerleri:
2013 yılında 305
2014 yılında 76
2015 yılında 268
2016 yılında 232
2017 yılında 223
2018 yılında 101
2019 yılında 65
2020 yılında 312,1
2021 yılında 87,8

Çözünmüş oksijen
Suda canlı yaşamı için kritik öneme sahip olan çözünmüş oksijenin azlığı, uzmanlar tarafından yüzeysel sularda kirliliğin en önemli kriterleri arasında gösteriliyor. Su Kirliliği Yönetmeliği’ne göre 8 ve daha yüksek seviyelerde ise su 1. Kalite, 3 değerinden daha düşük ise 4. Kalite olarak belirleniyor.

2 saatlik kompozit numune ölçümünde Ergene Nehri’nin yıllara göre çözünmüş oksijen oranı:
1978 yılında 8
2009 yılında 0.3
2011 yılında 5.0
2015 yılında 3.5
2017 yılında 2.1  Kaynak↗

Araştırma
Trakya Üniversitesi’nde görevli Prof. Dr. Cem Tokatlı’nın “Ergene Nehir Havzası Su Kalitesinin Çok Değişkenli İstatistik Analizler Kullanılarak Değerlendirilmesi” isimli araştırma makalesinde yer verdiği bilgilere göre, Ergene Nehri’nin kaynak noktası 1. Sınıf su kalitesine sahipken, sanayileşmenin başladığı nehrin geri kalan bölümünde su kalitesi 3. ve 4. Sınıf kaliteye sahip. Kaynak↗

Paylaş:
yorum kuralları

Önemli gelişmeleri yakından takip et