Yüzlerde bir gülümseme eksildi

Türkiye’nin usta tiyatro sanatçılarından Rasim Öztekin, geçirdiği kalp krizi sonucu dün, 62 yaşında yaşama veda etti. Türk Tiyatrosunun “beşinci kavuklusu” olan sanatçının vefat haberini, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca duyurdu.

Kariyeri boyunca Ferhan Şensoy, Münir Özkul, Erol Günaydın, Tuncel Kurtiz, Zeliha Berksoy gibi Türk tiyatrosunun önemli ustalarıyla aynı sahneyi paylaşan Rasim Öztekin, 14 Ocak 1959'da İstanbul'da dünyaya geldi.

İsmail Dümbüllü'nün Münir Özkul'a devrettiği, Hasan Efendi'nin kavuğunu tiyatro sanatçısı Ferhan Şensoy'dan 2016'da teslim alan Öztekin, geleneksel Türk tiyatrosunun simgesi olan kavuğu, sağlık sorunlarına işaret ederek, 21 Eylül 2020'de, oyuncu Şevket Çoruh'a teslim etmişti.

Oyunculuğunun yanı sıra seslendirme sanatçılığı ve köşe yazarlığı da yapan sanatçı, Galatasaray Lisesi'nin ardından İstanbul Üniversitesi Basın Yayın Yüksek Okulu'ndan mezun oldu. Öztekin, sahnedeki ilk deneyimlerini İstanbul Akademik Sanatçılar Topluluğu, Kadıköy Halk Eğitim ve Nöbetçi Tiyatro'da amatör çalışmalarla edindi.

Ferhan Şensoy'un Ortaoyuncular Topluluğu'yla profesyonel tiyatro oyunculuğuna adım atan Öztekin, 1980-1992 arasında "Şahları da Vururlar", "Kahraman Bakkal Süpermarkete Karşı", "İçinden Tramvay Geçen Şarkı", "İstanbul'u Satıyorum" başta olmak üzere Ortaoyuncular Tiyatrosu'nun tüm oyunlarında rol aldı.

Öztekin, 1992-1995 yılları arasında sırasıyla Nükhet Duru ve Demet Akbağ'la birlikte "Müzikomedi", Hülya Avşar, İbrahim Tatlıses ve yine Demet Akbağ'la "Mega Show" programlarına imza attı.

Demet Akbağ ve Ayşen Gruda ile "Yeşil Kabare Şovları"nı sahneleyen sanatçı, 1994'te Gani Müjde ve Yılmaz Erdoğan'ın yazdığı "2071'de Türkiye" adlı müzikali sahneye koydu ve oynadı.

Tiyatronun yanı sıra birçok sinema ve dizi projelerinde rol alan Öztekin, TRT'ye program metin yazarlığı ve bir dönem Akşam gazetesinde köşe yazarlığı da yaptı. Kendi web sayfasında çeşitli konularda yazılar kaleme alam usta oyuncu, son olarak "Geniş Aile" ve "Seksenler" dizilerinde rol almıştı.

Ödülleri

• Altan Erbulak Ödülleri, En İyi Oyuncu, 1988
• İsmail Dümbüllü Ödülleri, Yılın En Başarılı Oyuncusu, 1995
• Afife Tiyatro Ödülleri, Komedi ve müzikal dalında En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu, 2003
• KALDER (Kalite Derneği) En Kaliteli Sanatçı ödülü, 2010
• Ayaklı Gazete "Yılın En İyi Yardımcı Erkek Oyuncusu", 2010
• Yılın Nasrettin Hocası, 2011

Türk tiyatrosunda el verme geleneği ve kavuk

Kel Hasan Efendi kavuğu, Türk Tiyatrosu geleneğinde güldürü türünün nişanesi olma özelliği taşıyor. Kel Hasan Efendi’nin (1874-1929 ya da 1925), yoksul bir ailenin çocuğu olarak İstanbul Kadıköy’de yaşamını yoğurtçuluk yaparak sürdürdüğü zamanlardan beri oyunculuğa meraklı olduğu biliniyor. O dönemlerde, Osmanlı tuluat sanatçısı olan Abdurrezzak Efendi’nin rollerinin tümünü ezbere bildiği söyleniyor. Sahneye ilk kez Küçük İsmail yönetimindeki tiyatronun Kadıköy Kuşdili'ndeki gösterileri sırasında çıkan (1893) Kel Hasan Efendi, Başrolde oynamak istemesine karşın bu rolü Abdürrezzak Efendi'nin oynaması üzerine ikinci komik olarak nitelendirilen külhanbeyi rolünü üstlenir. Ardından bu topluluktan ayrılır ve Hayalhane-i Osmani Kumpanyası isimli tiyatro topluluğunu kurar. Tuluat tiyatrosunun en tanınmış oyuncularından olan Kel Hasan, özellikle canlandırdığı İbiş tipiyle halkın beğenisini kazanır. Abdürrezzak Efendi'nin yarattığı bu tiplemeyi, kısık sesine karşın keskin zekası ve hazırcevaplığıyla uzun yıllar yaşatan sanatçı; saçı olmadığı için "Kel" lakabıyla anılır.

Başına yırtık bir fes giyer, kaşlarını siyaha, burnuyla yanaklarını kırmızıya boyar; sırtında istanbuliniyle (bu kıyafeti ustası Abdürrezzak Efendi'den almıştı), sahneye çıkmadan boş bir gaz tenekesini sahneye fırlatır, ardından elinde bir tavan süpürgesi, başında yırtık bir fes ve üzerinde renkli bir giysiyle kendisi belirirdi.

İsmail Dümbüllü, Kel Hasan'ın öğrencilerindendi. Geleneksel Türk tiyatrosunun son temsilcisi, ortaoyunu ve tuluat ustası İsmail Hakkı Dümbüllü Geleneksel Kavuk’u, Kel Hasan’dan alan ilk sanatçı. Kendisi bu kavuğu usta sanatçı Münir Özkul’a devretmişti (1968). Özkul’dan kavuğu devralan ise Ferhangi Şeyler ile Türk tiyatrosuna getirdiği yenilikle tanına Ferhan Şensoy oldu (1989). Ferhan Şensoy'un Ortaoyuncular topluluğunda profesyonel tiyatro sanatçılığı yapan Rasim Öztekin de Şensoy’dan kavuğu devralmış, son olarak kavuk Şevket Çoruh’a kavuk verilmişti.

Rasim Öztekin kavuğu devraldığı törende şunları söylemişti:

Öztekin törende yaptığı konuşmada Kavuk’un, Kel Hasan Efendi'den, İsmail Dümbüllü, ardından Münir Özkul, daha sonra da Ferhan Şensoy'a devredildiğine işaret ederek, "Bu çok önemli bir şey. Yani bu işin 'Nirvana'sı denilebilir. Çok onurlu bir şey. Aynı zamanda da bir o kadar sorumluluk taşımam gereken bir şey. Ustam bu onuru bana verdi"

Vefatın ardından gelen mesajlar:

Cumhurbaşkanı Erdoğan:

"Ülkemizin değerli sanatçılarından Rasim Öztekin'in vefatından derin üzüntü duydum. Rasim Öztekin'e Allah'tan rahmet niyaz ediyor, ailesine, tüm sevenlerine ve sanat camiamıza başsağlığı diliyorum."

Ana muhalefet partisi başkanı Kılıçdaroğlu:

"Hayat verdiği karakterler ile bazen güldüren bazen hüzünlendiren ama her defasında bir kez daha kendine hayran bırakan usta sanatçı Rasim Öztekin'in vefatından dolayı derin üzüntü duydum." 

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy

Tiyatro ve sinemamızın usta oyuncusu Rasim Öztekin'in vefatını büyük bir üzüntüyle öğrendim. Merhuma Allah'tan rahmet, ailesine ve tüm sanat camiamıza başsağlığı diliyorum."

Devlet Tiyatroları Genel Müdürü Mustafa Kurt

 "Türk tiyatrosunun ve sinemasının değerli ismi Rasim Öztekin'in vefat haberini büyük bir üzüntüyle öğrenmiş bulunuyorum. Usta oyuncuya Allah’tan rahmet, ailesine, sevenlerine ve sanat dünyamıza başsağlığı diliyorum."

Oyuncu ve senarist Gülse Birsel

"Mizaha emek veren her insanın kaybında dünyadaki kahkahalar azalıyor sanki. Nur içinde yatsın Rasim Öztekin."

Komedyen, oyuncu, yönetmen ve karikatürist Cem Yılmaz

"Rasim Abimizin mekanı cennet olsun. Başımız sağ olsun.Tüm sevenlerine başsağlığı dilerim."

Oyuncu, komedyen ve müzisyen Ata Demirer

"Çok üzgünüm. Allah rahmet eylesin. Ailesine sabır ve baş sağlığı dilerim."

Galatasaray

"Türk sineması ve tiyatrosunun usta oyuncularından, kulübümüzün 8385 numaralı Divan Kurulu Üyesi Rasim Öztekin'in vefat haberini derin bir üzüntü ile öğrenmiş bulunmaktayız. Merhuma Allah'tan rahmet; Öztekin ailesi, yakınları, sevenleri ve camiamıza başsağlığı dileriz."

Fenerbahçe

"Türk sinema ve tiyatrosunun usta sanatçısı Rasim Öztekin'e Allah'tan rahmet; ailesine, sevenlerine ve sanat camiasına başsağlığı dileriz."

Beşiktaş

"Değerli sanatçı Rasim Öztekin'in vefat ettiğini büyük bir üzüntüyle öğrenmiş bulunuyoruz. Merhuma Allah'tan rahmet; ailesine, sevenlerine ve sanat dünyasına başsağlığı dileriz."

Trabzonspor

"Türk Tiyatrosu güldürü geleneğinin nişanesi Kavuk'a bir dönem sahiplik eden, sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu Rasim Öztekin'i kaybetmenin derin üzüntüsünü yaşıyoruz. Merhum Öztekin'e Allah'tan rahmet, ailesi ve sevenlerine başsağlığı diliyoruz."

Kaynak: Bianet, AA