Türkiye'nin "Yeni Normal" rehberi

1. Genelge ile Kovid-19 salgınıyla mücadele kapsamında haziran ayı boyunca uygulanacak kademeli normalleşme sürecinin ikinci etabına ilişkin tedbirler duyuruldu.
2. Pazartesi, salı, çarşamba, perşembe, cuma ve cumartesi günleri 22.00-­05.00 saatlerinde; pazar günleri ise cumartesi günü saat 22.00'den başlayıp pazar gününün tamamını kapsayacak ve pazartesi günü saat 05.00'te tamamlanacak şekilde sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak.
3. Tam gün sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak pazar günlerinde bakkal, market, manav, kasap, kuruyemişçi ve tatlıcılar 10.00-17.00 saatlerinde faaliyet gösterebilecek.
4. İki doz aşı olmuş olan 65 yaş ve üzeri vatandaşlar ile 18 yaş altı gençler ve çocuklar için ayrıca bir sokağa çıkma kısıtlaması uygulanmayacak.
5. Aşı hakkı bulunmasına rağmen aşı olmayan 65 yaş ve üzeri vatandaşlar pazar günleri dışındaki diğer günlerde sadece 10.00-14.00 saatlerinde sokağa çıkabilecek.
6. Kafe, dernek lokali, çay bahçesi, çay ocağı gibi yerlerde herhangi bir şekilde oyun oynanmayacak, aynı masada açık alanlarında üç, kapalı alanlarında ise ikiden fazla müşteri kabul edemeyecek, sinema salonları ise "bir koltuk dolu-bir koltuk boş" şeklinde yüzde 50 kapasite sınırına uymak kaydıyla faaliyet gösterebilecek.
7. Kapalı yüzme havuzları, hamamlar, saunalar ve masaj salonları, nargile salonu/kafeleri ile gazino, taverna, birahane gibi işyerlerinin faaliyetlerine yeni bir karar alınıncaya kadar ara verilmesine devam edilecek.
8. Nikah törenleri ile nikah merasimi şeklindeki düğünlere; açık alanlarda maske, mesafe kurallarına uyulması, yiyecek-içecek ikramının yapılmaması, kapalı alanlarda ise bu kurallara ilave olarak kişi başı asgari 6 metrekare alan bırakılması, azami 100 davetli ile sınırlandırılması kaydıyla izin verilecek.
9. Yiyecek-içecek ikramı ile kapalı alanlarda azami davetli sayısına ilişkin kısıtlamalara 15 Haziran'da son verilecek, nişan ve kına gibi etkinliklere 1 Temmuz'dan sonra izin verilecek.

Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak süre ve günlerde üretim, imalat, tedarik ve lojistik zincirlerinin aksamaması, sağlık, tarım ve orman faaliyetlerinin sürekliliğinin sağlanması amacıyla belirtilen yer ve kişiler kısıtlamadan muaf tutulacak. 

Bakkal, market ve fırınlar, pazar günleri 10.00-17.00 saatlerinde açık olacak 
Tam gün sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak pazar günlerinde bakkal, market, manav, kasap, kuruyemişçi ve tatlıcıların 10.00-17.00 saatlerinde faaliyet gösterebileceği, vatandaşların zorunlu ihtiyaçlarının karşılanmasıyla sınırlı olmak ve engelli vatandaşlar haricinde araç kullanmamak şartıyla ikametlerine en yakın bakkal, market, manav, kasap, kuruyemişçi ve tatlıcılara gidip gelebilecekleri aktarılan genelgede, sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan süre ve günlerde ekmek üretiminin yapıldığı fırın ve/veya unlu mamul ruhsatlı iş yerleriyle bu iş yerlerinin sadece ekmek satan bayilerinin açık olacağı aktarıldı.

Vatandaşların ekmek ve unlu mamul ihtiyaçlarının karşılanmasıyla sınırlı olmak ve araç kullanmamak şartıyla ikametlerine yürüme mesafesinde olan fırına gidip gelebileceği belirtilen genelgede, fırın ve unlu mamul ruhsatlı iş yerlerine ait ekmek dağıtım araçlarıyla sadece market ve bakkallara ekmek servisi yapılabileceği, sokak aralarında satışın yapılmayacağı bildirildi. 

65 yaş ve üzeri ile 18 yaş altındakiler toplu taşıma araçlarını kullanamayacak
Yabancılara yönelik sokağa çıkma kısıtlamasına dair muafiyetin sadece turistik faaliyetler kapsamında geçici veya kısa süre için Türkiye'de bulunan yabancıları kapsadığına işaret edilen genelgede, ikamet izinlilerin, geçici koruma statüsündekilerin veya uluslararası koruma başvuru ve statü sahipleri dahil olmak üzere turistik faaliyetler kapsamı dışında Türkiye'de bulunan yabancıların sokağa çıkma kısıtlamalarına tabi oldukları vurgulandı. Genelgede, şunlar kaydedildi:

"Kendi ihtiyaçlarını karşılayamayacak durumda olan ileri yaş gruplarındaki veya ağır hastalığı olan vatandaşlarımızın 112, 155 ve 156 numaraları üzerinden bildirdikleri temel ihtiyaçları, VEFA Sosyal Destek Gruplarınca karşılanacak olup, bu konuda gerek personel görevlendirilmesi gerekse ihtiyaçların bir an evvel giderilmesi bakımından gerekli tedbirler valiler ve kaymakamlar tarafından alınacaktır. Aşı hakkını kullanarak iki doz aşı olmuş olan 65 yaş ve üzeri vatandaşlarımız ile 18 yaş altı gençler ve çocuklarımızla ilgili olarak, herkes için uygulanan sokağa çıkma kısıtlamasının dışında ayrıca bir sokağa çıkma kısıtlaması uygulanmayacaktır. Aşı hakkı bulunmasına rağmen aşı olmayan 65 yaş ve üzeri vatandaşlarımız pazar günleri dışındaki diğer günlerde sadece 10.00-14.00 saatleri arasında sokağa çıkabilecekler; pazar günleri ise tam gün sokağa çıkma kısıtlamasına tabi olacaklardır. Sokağa çıkma kısıtlamasına tabi olup olmadığına bakılmaksızın 65 yaş ve üzeri vatandaşlarımız ile 18 yaş altı gençler ve çocuklarımız şehir içi toplu ulaşım araçlarını (metro, metrobüs, otobüs, minibüs, dolmuş vb.) kullanamayacaklardır. Bu hükümden, Milli Eğitim Bakanlığının yüz yüze eğitim ve öğretim yapmasını uygun gördüğü öğrenciler istisna tutulacaktır." 

Sokağa çıkma kısıtlamasında şehirler arası seyahat kısıtlaması uygulanacak
Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan süre ve günlerde şehirler arası seyahat kısıtlamasının uygulanacağı, sokağa çıkma kısıtlaması uygulanmayan süre içerisinde ise şehirlerarası seyahate ilişkin herhangi bir kısıtlamaya gidilmeyeceğine dikkat çekilen genelgede, "Şehirlerarası seyahat kısıtlamasının istisnaları; sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan süre ve günlerde vatandaşlarımızın uçak, tren, otobüs gibi toplu taşıma vasıtalarıyla yapacakları şehirlerarası seyahatler için ayrıca seyahat izni alması istenmeyecek, şehirlerarası seyahat edeceğini bilet, rezervasyon kodu vb. ile ibraz etmeleri yeterli olacaktır. Bu durumdaki kişilerin şehirlerarası toplu taşıma vasıtaları ile ikametleri arasındaki hareketlilikleri, kalkış-varış saatleriyle uyumlu olmak kalmak kaydıyla sokağa çıkma kısıtlamasından muaf olacaktır." bilgisine yer verildi. 

Alışveriş merkezleri pazar günleri hariç 07.00-21.00 saatlerinde faaliyet gösterebilecek
Genelgede, restoran, lokanta, kafeterya, pastane gibi yeme içme yerlerinin Sağlık Bakanlığı Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberinde belirtilen tüm kurallara uyulması, masalar arasında her yönden 2 metre, yan yana sandalyeler arasında 60 santimetre mesafe bırakılması, aynı anda aynı masada açık alanlarında üç, kapalı alanlarında ise ikiden fazla müşteri kabul edilmemesi kaydıyla pazartesi, salı, çarşamba, perşembe, cuma ve cumartesi günlerinde 07.00-21.00 saatlerinde masada servis, gel-al ve paket servis, 21.00-24.00 saatlerinde ise sadece paket servis, pazar günleri ise 07.00-24.00 saatlerinde sadece paket servis şeklinde faaliyet gösterebilecekleri belirtildi.

Kademeli normalleşme sürecinin ikinci etabına, 14 Nisan 2021 tarihinden bu yana faaliyetlerine ara verilmiş durumda olan sinema salonları, kahvehane, kıraathane, kafe, dernek lokali, çay bahçesi gibi yerler, internet kafe/salonu, elektronik oyun yerleri, bilardo salonları, halı sahalar, spor salonları, açık yüzme havuzları, lunaparklar ve tematik parklara ilişkin de genelgede şunlar kaydedildi:

"Sağlık Bakanlığı Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberinde her bir işkolu/faaliyet alanı için ayrı ayrı belirlenen kurallara eksiksiz uyulması, kahvehane, kıraathane, kafe, dernek lokali, çay bahçesi, çay ocağı gibi yerlerde herhangi bir şekilde oyun (kağıt-okey, tavla dahil) oynanmaması, aynı anda aynı masada açık alanlarında üç, kapalı alanlarında ise ikiden fazla müşteri kabul edilmemesi, sinema salonlarında yüzde 50 kapasite (bir koltuk dolu, bir koltuk boş) sınırına uyulması kaydıyla 1 Haziran 2021 tarihinden itibaren (pazar günleri hariç) 07.00-21.00 saatleri arasında faaliyet gösterebileceklerdir. Öte yandan kapalı yüzme havuzları, hamamlar, saunalar ve masaj salonları, nargile salonu/kafeleri ile gazino, taverna, birahane gibi işyerlerinin faaliyetlerine yeni bir karar alınıncaya kadar ara verilmesine devam edilecektir." 

Pazar günleri marketlerde zorunlu temel ihtiyaç haricinde ürün satılamayacak
Bu işyerlerinin dışında kalan perakende ve hizmet sektöründeki giyim, tuhafiye, züccaciye, hırdavat, terzi, berber gibi dükkanlar, büro, ofisler ve benzeri işyerleri ile alışveriş merkezlerinin Sağlık Bakanlığı Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberinde içerisinde bulunduğu işkolu için belirlenen tüm salgınla mücadele tedbirlerine riayet etmek kaydıyla pazar günleri hariç 07.00-21.00 saatlerinde faaliyet gösterebileceği belirtilen genelgede, şu bilgilere yer verildi:

"Zincir marketler başta olmak üzere çeşitli işyerleri tarafından açılış veya belirli gün ya da saatlere özgü genel indirim uygulamalarının oluşturduğu yoğunluğun önüne geçilebilmesi için indirim uygulamalarının en az bir hafta sürecek şekilde uzun periyodlarla yapılması gerekmektedir. Tam gün sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak olan pazar günlerinde marketlerde (zincir ve süper marketler dahil) zorunlu temel ihtiyaçlar kapsamındaki ürünler dışında elektronik eşya, oyuncak, kırtasiye, giyim ve aksesuar, alkol, ev tekstili, oto aksesuar, bahçe malzemeleri, hırdavat, züccaciye vb. ürünlerin satışına izin verilmeyecektir."

Sağlık Bakanlığı Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberinde belirlenen kurallara uymak kaydıyla pazar yerlerinin pazar günleri hariç 07.00-20.00 saatlerinde faaliyet gösterebilecekleri, online market ve yemek sipariş firmalarının hafta içi ve hafta sonu 07.00-00.00 saatlerinde evlere veya adrese servis şeklinde çalışabilecekleri aktarıldı. 

Nikah törenleri ve düğünlerde uygulanacak kurallar
Genelgede, nikah törenleri ile nikah merasimi şeklindeki düğünlerin; açık alanlarda Sağlık Bakanlığı Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberinde nikah törenleri ve düğünlerle ilgili belirlenen tüm kurallara eksiksiz riayet edilmesi, masa ve sandalyeler arasında gerekli mesafenin bırakılması ile temizlik, maske, mesafe kurallarına uyulması, yiyecek-içecek ikramının yapılmaması, kapalı alanlarda ise bu kurallara ilave olarak kişi başı asgari 6 metrekare alan bırakılması, azami 100 davetli ile sınırlandırılması kaydıyla 1 Haziran Salı gününden itibaren yapılabileceği belirtildi.

Yiyecek-içecek ikramına ve kapalı alanlarda azami davetli sayısına ilişkin kısıtlamalara 15 Haziran Salı günü son verileceği vurgulanan genelgede, bu tarihten sonraki nikah törenleri ve düğünlerde yiyecek-içecek ikramının yapılabileceği, kapalı alanlarda kişi başına en az 6 metrekare alan bırakılması kaydıyla azami katılımcı sınırının uygulanmayacağı, nişan ve kına gibi etkinliklere 1 Temmuz'dan sonra izin verileceği bildirildi.

Huzurevi, yaşlı bakımevi, rehabilitasyon merkezi, çocuk evleri gibi sosyal koruma/bakım merkezlerinde kalanlara yönelik ziyaretlere bu yerlerde kalan her kişi için haftada en fazla bir ziyaret olacak şekilde izin verileceği ifade edildi.

Konaklama tesislerinin denetimlerinin etkin şekilde sürdürüleceği belirtilen genelgede, sahte rezervasyon başta olmak üzere her türlü kötüye kullanımın önüne geçileceği aktarıldı.

Genelgede, valilik ve kaymakamlıklarca Sağlık Bakanlığı Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberinde her bir işkolu/faaliyet alanına ilişkin ayrı ayrı olarak belirlenmiş olan koronavirüs salgınıyla mücadele amaçlı tedbir, usul ve esasların ilgili işyeri yetkilileri ve çalışanlarına hatırlatılmasına dair bilgilendirme faaliyetlerine ağırlık verileceği vurgulanarak, yoğunlaştırılmış denetimler gerçekleştirileceği hatırlatıldı.

Yürütülecek her türlü denetim faaliyetinde, işyeri sahipleri ve çalışanları ile vatandaşların kurallara uymaya, sorumlu davranmaya nezaketle davet eden, rehberlik edici bir yaklaşımın sergilenmesi istenilen genelgede, kurallara aykırılıklarda ısrar, tekerrür, kuralların esaslı ihlali gibi suiistimal edici tutum ve davranışlarla karşılaşılması halinde gerekli idari ve adli işlem yapılmasından imtina edilmeyeceğinin altı çizildi.

Kaynak: AA