E-scooter kullanıcı sayısı 3.5 milyonu aştı, markalar çoğaldı

Kullanıcı sayısı her geçen gün artan elektrikli scooter pazarında, markalar da bir o kadar çoğalıyor. Türkiye’deki kullanıcısı sayısı 3.5 milyonu aşan e-scooter sektöründe, hizmet veren marka sayısı da 8’e ulaşmış durumda. TCDD’nin de Çuf Çuf’ markasıyla gireceğini açıkladığı pazarın, 2025 yılına kadar 38.6 milyar dolara çıkması bekleniyor.

Pademiyle birlikte toplu taşımalardan uzaklaşma akımı beraberinde motosiklet, bisiklet ve elektrikli scooter pazarını büyüttü. Mastercard’ın Türkiye'deki salgın dönemini alışveriş araştırmasına göre, dijital ödemelerde en büyük artışı ortak kullanıma sunulmuş elektrikli scooter sağlayıcıları gösterdi. Pandeminin ivmesi, teknolojinin hızıyla birlikte tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de hızla yaygınlaşan elektrikli scooter pazarı, büyümeye devam ederken, sektörün kısa vadede büyümesi rekabeti de kızıştırdı. Türkiye’deki kullanıcı sayısı her geçen gün artan ve aktif kullanıcı sayısı 3.5 milyonu aşan e-scooter pazarındaki rekabet oranı da aynı şekilde artıyor. 

Bird ve Lime sektöre öncülük etti

Dünyadaki önemli elektrikli scooter girişimleri olan Bird ve Lime sayesinde, e-scooterlar ABD şehirlerine hızlı bir şekilde yayıldı. Kısa bir süre sonra ise Avrupa merkezli Voi ve Tier dahil diğer girişimlerin çoğalmasıyla birlikte elektrikli scooterlar uluslararası şehirlerde hızla çoğalmaya başladı. Çin’de ise Alibaba’nın Ofo ve Tencent’in Mobike hisselerine yatırım yapmasıyla elektrikli scooter rekabetleri başladı.

Türkiye’de ise ilk elektrikli scooter girişim olan Martı 2019’un mart ayında faaliyete başladı. Martı’nın faaliyete geçişi, kullanıcı talebi, gençler arasında yaygınlaşan kullanma alışkanlığı ve pandemi şartları eklenince sektörde faaliyet gösteren marka sayısı da her geçen gün arttı.

25 milyon dolarlık yatırım aldı

Türkiye’de kullanıcı sayısı 3 milyonu geçen Martı’nın kurucu Oğuz Alper Öktem, 2020 yılının yaz aylarında verdiği röportajda, 2020’nin ilk çeyreğinde zorlandıklarını fakat müşteri ilgisinin pandemiye rağmen her geçen gün artığını belirtmişti. Öktem, “2016'dan sonra elektrikli scooterlar büyük kentlerde artan araç trafiğine bir çözüm olarak ortaya çıkmıştı. Fransa, Portekiz, Belçika gibi Avrupa ülkeleri başta olmak üzere ABD'de hızlı biçimde yayıldı. Biz scooter kiralama şirketi değil, ulaşım sektörüne hizmet veren bir teknoloji şirketiyiz" diye konuşmuştu.

Bugüne kadar 212 ve Wamda Capital'dan yatırım alan Martı, 2018 yılında kurulmuş ve ilk olarak 2019 yılının mart ayında kullanıma sunulmuştu. Yatırım sonrası Martı’dan açıklama gelmiş ve “3 yıl içerisinde milyarlarca dolarlık değer yaratacağız” denmişti. Açıklamada Martı’yı yurt dışına açmak istediklerini belirten firma, “Endonezya’nın Gojek’i, Çin’in Didi’si gibi Türkiye’nin teknoloji devi Martı olmak en büyük hedefimiz. Global teknoloji dünyasında ülkemizi onurla temsil ettiğimiz bu yolda, bine yakın çalışanımız ile bizi pandemiye rağmen yalnız bırakmayan 3 milyon kullanıcımıza hep en iyi hizmeti sunmak için çalışıyoruz” ifadeleri yer almıştı.

Sektörün 2025 yılına kadar 38.6 milyar dolara çıkması bekleniyor

Dünyadaki gelişim hızı Türkiye’den daha hızlı olan fakat Türkiye’de de pandeminin değiştirmeye başladığı alışkanlıkların arasında ivme kazanan sektörün 2025 yılına kadar yüzde 80 büyüyerek 38.6 milyar dolara çıkması bekleniyor.

Kullanıcı sayısıyla birlikte markalar da çoğalıyor

Türkiye’de hizmet veren e-scooter markaları:

Martı
2019 yılını Mart ayında İstanbul’un Anadolu Yakası’nda kullanıma sunulan Martı, rakiplerine kıyasla çok daha fazla bölgede hizmet veriyor. Fiyatlandırmada açılış ücreti olarak 1,99 TL ve dakika başına 0,79 kuruş talep ediliyor.

BinBin
İstanbul Havalimanı ve üniversite kampüslerinde hizmet veren uygulama, 1.75 TL’lik açılış ücreti ve kullanılan dakika başına 0,55 kuruş talep ediyor.

HOP!
Ankara’da hizmet vermeye başlayan elektrikli scooter kiralama girişimi ‘HOP!’un açılış ücreti 2 TL ve her dakika için 0,60 kuruş talep ediliyor.

MOBİ
İstanbul’un belirli bölgelerinde hizmet veren MOBİ’nin açılış ücreti ise 2 TL. Scooterın kullandığı her bir dakika için ise 0,60 kuruş talep ediliyor.

Palm
İstanbul Teknik Üniversitesi’nde başlayarak İstanbul’un birçok noktası ile Mersin ve Adana’da da hizmete vermeye başlayan Palm, 2 TL’lik başlangıç ücretine sahip ve dakika başına ise 0,60 kuruş talep ediyor.

Dost
İstanbul’un Şişli semtinde hizmet vermeye başlayan Dost, 2 TL’lik açılış ücretine sahip ve dakika başına 0,60 kuruş talep ediyor.

Kedi
Kadıköy, Ataşehir, Beşiktaş ve Arnavutköy’de hizmet veren Kedi’nin başlangıç fiyatı 1,75 TL ve dakika başına alınan ücret 0,55 kuruş.

Biri
Bir kadın girişimcinin yurt dışı seyahatinde e-scooter kiralaması sonucu Çanakkale’de başlayan Biri’nin başlangıç fiyatı 1,90 TL ve dakika başına fiyatı 0,30 kuruş.

TCDD, ‘Çuf Çuf’ markasıyla pazara giriyor

Gelişen sektör Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları’nın (TCDD) da ilgisini çekti. Geçtiğimiz aylarda Ulaştırma ve Altyapı Bakanı, TCDD’nin ‘Çuf Çuf’ markasıyla e-scooter sektörüne gireceğini açıkladı. ‘Çuf Çuf’ isimli elektrikli scooterların ilk etapta istasyonlarda hizmet vereceğini belirten Bakan Karaismailoğlu, elektrikli scooter için TCDD’nin yerli girişimlerden hizmet satın aldığını açıkladı.

Tarfikte e-scooter kullanma kuralları

Gelişen e-scooter sektörü karayollarında bazı düzenlemelere sebep oldu. Düzenlemeye göre, 15 yaşın altındakiler elektrikli scooter kullanamayacak. Sürücüler, sağa ve sola dönüşlerde, bisiklet yolundaki ve şeridindeki bisiklet ve e-scooter kullananlara ilk geçiş hakkını vermek zorunda olacak. Ayrı bisiklet yolu veya şeridi varsa e-scooterlar taşıt yolunda, motorlu bisikletler ise bisiklet yolunda sürülemeyecek. İki elle sürülmesi zorunlu olacak e-scooterlarda sırtta taşınabilen kişisel eşya harici yük ve yolcu taşınamayacak.

E-scooterlar, otoyol, şehirlerarası kara yolları ve azami hız sınırı saatte 50 kilometre üzerinde olan kara yollarında kullanılamayacak. Yayalar bisiklet trafiğine engel olmamak şartıyla veya yaya yolu bulunmayan yerlerde bisiklet şeridini kullanabilecek. Elektrikli scooter ve kullanımına ilişkin diğer hususlar İçişleri, Çevre ve Şehircilik ile Ulaştırma ve Altyapı bakanlıkları tarafından müştereken çıkarılan yönetmelikle belirlenecek.

Scooterların teşvik edilmesi ve kullanımının yaygınlaştırılması amacıyla paylaşımlı elektrikli scooterdan alınacak işgal harcı bedeli en az tarife üzerinden hesaplanacak. Belediyelerce bir scooterdan günlük 16 lira 66 kuruş işgal harcı alınacak. Belediyeler, elektrikli scooter ve bisikletler için ayrı yol, şerit ve şarj istasyonu yapmakla yükümlü olacak. Motosikletlerin bu yolları kullanmasına ise kısıtlama getirilecek.