Türkiye’de koronavirüs salgınının bir yıllık km taşları

Türkiye’de yeni tip koronavirüs ilk olarak 11 Mart 20204de görülmüştü. SARS-CoV-2 olarak adlandırılan virüs insan bedeninde ilk kez,1 Aralık 2019'da Çin’in Wuhan kentinde tespit edilmişti. Türkiye, salgının en geç ulaştığı ülkeler arasında. Geride kalan bir yıl içerisinde tarih tarih alınan önlemler ve veriler ışığında Kovid-19’un Türkiye'deki kilometre taşları.

• 29 Şubat 2020

Türkiye’de vaka tespitinden önce alınan ilk önlem; bazı ülkelerle hava trafiğinin kapatılmasıydı. Gece yarısından itibaren geçerli olmak üzere, Türkiye-İtalya, Türkiye-Güney Kore, Türkiye-Irak arasında gidiş-geliş tüm yolcu uçuşları durduruldu.

• 11 Mart 2020

Türkiye'de ilk Kovid-19 vakası tespit edildi.

• 12 Mart 2020

Spor müsabakalarının Nisan 2020 sonuna kadar seyircisiz oynanmasına karar verildi. 

• 13 Mart 2020 

Umre ziyareti için gittikleri Suudi Arabistan'dan ülkeye dönen 10 bin 330 kişi karantinaya alındı.

• 14 Mart 2020

Kovid-19 salgınıyla mücadele amacıyla tüm sınır kapıları, Almanya, İspanya, Fransa, Avusturya, Norveç, Danimarka, İsveç, Belçika ve Hollanda'dan gelen yolculara kapatıldı.

• 16 Mart 2020

İlk, orta ve liselerde yüz yüze eğitime ara verildi. 

Özel kreş, gündüz bakımevleri ile özel çocuk kulüpleri, yeni bir açıklamaya kadar tatil edildi.

Pavyon, diskotek, bar ve gece kulüplerinin faaliyetleri geçici süreyle durduruldu.

Huzurevlerinin tamamına ziyaretçi kısıtlaması getirildi.

 Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı kütüphaneler hizmete kapatıldı.

Tüm camilerde cuma namazları dahil cemaatle namaz kılınmasına ara verildi.

Mart boyunca alınan diğer tedbirler
 

• Tiyatro, sinema, gösteri merkezi, konser salonu, nişan-düğün salonu, çalgılı-müzikli lokanta, kafe, gazino, birahane, taverna, kahvehane, kıraathane, kafeterya, kır bahçesi, nargile salonu, internet kafe, her türlü oyun salonu, kapalı çocuk oyun alanı, çay bahçesi, dernek lokali, lunapark, yüzme havuzu, hamam, sauna, kaplıca, masaj salonu, SPA ve spor merkezlerinin faaliyetleri durduruldu.
• STK genel kurulları, eğitimleri, toplu olarak bir araya gelinen her türlü toplantı ile toplu olarak vatandaşların bir arada bulunduğu taziye evlerinin faaliyetleri de ertelendi.
• Çin, İran, İtalya, Güney Kore ve Irak'a uçuşlara, Türkiye'de vaka görülmeden ara verilmişken, Almanya, Fransa, İspanya, Norveç, Danimarka, Belçika, İsveç, Avusturya ve Hollanda dahil 9 ülkeye daha uçuşlar durduruldu. 21 Mart'ta uçuş yasağı uygulanan ülke sayısı 68'e çıkarıldı. 
• Berber, kuaför ve güzellik merkezlerinin faaliyetleri durduruldu, toplu asker uğurlama törenlerine izin verilmemesi kararlaştırıldı.
• Gece yarısı itibarıyla 65 yaş ve üstü, ayrıca kronik rahatsızlığı olan vatandaşların ikametlerinden çıkmaları kısıtlandı.  
• Öğrenciler eğitimlerini, evden internet ve televizyon kanalları üzerinden sürdürmeye başladı.
• Şehirlerarası seyahatler valilik iznine bağlandı, özel sektörde de esnek çalışma sistemine geçildi, yurt dışı uçuşlar durduruldu.  

Nisan ayına gelindiğinde, gece yarısından itibaren 30 büyükşehir ve akciğer rahatsızlıklarının sık görüldüğü Zonguldak'a giriş-çıkışlar yasaklandı.

65 yaş ve üzeri için uygulanan sokağa çıkma kısıtlaması 20 yaş altı gençleri ve çocukları da kapsayacak şekilde genişletildi.

Pazar yeri, market ve toplu olarak çalışılan iş yerlerine girişlerde maske zorunluluğu getirildi.

• 7 Nisan 2020 

Kovid-19'la mücadele amacıyla "Toplum Bilimleri Kurulu" oluşturuldu.

• 10 - 12 Nisan 2020

İlk sokağa çıkma kısıtlaması 30 büyükşehir ile akciğer rahatsızlıklarının sık görüldüğü Zonguldak'ta uygulandı.  

• 18 Nisan 2020 

Sağlık Bakanlığınca, Kovid-19'la mücadele kapsamında, vatandaşların bölgelerindeki risk durumlarına bakabileceği ve kendi sağlıklarını takip edebileceği "Hayat Eve Sığar" mobil uygulaması hayata geçirildi.

• 23 Nisan 2020

Salgında ilk dalganın ilk yükselişi görüldü. 

Mayıs 202’de normale dönme çalışmaları

• 10 Mayıs 2020

"Kontrollü sosyal hayat" dönemi başladı. 22 Mart'tan itibaren sokağa çıkmaları kısıtlanan 65 yaş ve üzeri vatandaşlar 50 günlük aranın ardından süre sınırlamasıyla dışarı çıktı. 14 yaş ve altı çocuklar 13 Mayıs, 15-20 yaş arasındaki çocuk ve gençler 15 Mayıs'ta ilk kez sokağa çıkabildi.

• 11 Mayıs 2020

"Kontrollü sosyal hayat" kapsamında berberler, kuaförler ve güzellik merkezleri, AVM'ler, pazar yerleri, restoranlar ve kafeler, belirlenen tedbirleri uygulamak kaydıyla faaliyete geçti. Bundan yaklaşık iki hafta sonra da oteller ve pansiyonlar Kovid-19 tedbirleri alarak misafir kabul etmeye başladı. Mayıs sonunda da toplu ibadetlere izin verildi.

Haziran, “Yeni Normalleşme” ayı oldu

• 1 Haziran 2020

İdari izinde bulunan veya esnek çalışma sistemine dahil olan kamu personeli normal mesai dönemine geçti.

Şehirlerarası seyahat sınırlaması tamamıyla kaldırıldı. Kreşler ve gündüz bakımevlerinin tamamı açıldı. Restoran, kafe ve pastane gibi işletmeler ile müze ören yerleri, plajlar, milli parklar ve bahçeler belirlenen kurallar dahilinde faaliyete geçti.

Özel okul öncesi eğitim kurumları, yabancı dil, bilgisayar ve sürücü kursları açıldı. 

Şehir içi toplu taşıma araçları ve personel servislerinin, araç ruhsatında belirtilen yolcu taşıma kapasitesinin yüzde 50'si oranında yolcu kabul edileceği yönündeki talimat, yürürlükten kaldırıldı.

• 15 Haziran 2020 

Nikah salonları belli şartlar altında faaliyete geçti. 

Temmuz ve Ağustos biraz daha esnekti

• 1 Temmuz 2020 

Sinema, tiyatro, gösteri merkezi gibi işletmeler ile düğün salonları kurallara uygun şekilde hizmet vermeye başladı. 

• 21 Temmuz 2020 

Lokanta, restoran, kafe, kıraathane, çay bahçesi gibi işletmelerin çalışma saatine yönelik kısıtlamalar kaldırıldı.

• 26 Ağustos 2020

Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlara uzaktan çalışma, dönüşümlü çalışma gibi esnek çalışma imkanı sağlandı.

Sonbahar itibarıyla kısıtlamalar geri gelmeye başladı

• 2 Eylül 2020

Ülke genelinde sokak/köy düğünü, sünnet düğünü, kına gecesi, nişan gibi etkinlikler ile nikah törenleri kısıtlandı. 

• 12 Ekim 2020

2, 3, 4, 8 ve 12. sınıflarda yeniden yüz yüze eğitime geçildi.

• 17 Kasım 2020

Yeni vaka sayılarının artmasıyla birlikte tekrar kısıtlama kararları alındı. 

• 20 Kasım 2020 

4 Ocak Pazartesi gününe kadar resmi, özel, örgün ve yaygın eğitim öğretim faaliyetlerine uzaktan eğitimle devam edilmesi kararı alındı.

Türkiye'de Faz-3 çalışmalarına başlanan Çin menşeli Kovid-19 aşısı, gönüllü sağlık çalışanlarından sonra gönüllü vatandaşlar üzerinde de uygulanmaya başlandı.

 Restoranlarda paket servisi uygulamasına geçildi, sinemalar ve eğlence yerleri kapatıldı. Hafta sonu 10.00-20.00 saatlerinde sokağa çıkma kısıtlaması ilan edildi ve 65 yaş üstü için hafta içi 10.00-13.00 saatleri, 20 yaş altı için de hafta içi 13.00-16.00 saatlerinde sokağa çıkma kısıtlaması uygulamaya girdi. 

• 25 Kasım 2020

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Kovid-19 testi pozitif çıkanları ifade eden "vaka sayısını" ilk kez açıkladı. Bu tarih itibarıyla 1 günde PCR testi pozitif çıkanların sayısının 28 bin 351 olduğunu bildirdi.

• 28 Kasım 2020

Sağlık Bakanı Koca, Kovid-19 aşısı ile ilgili ilk anlaşmaları yaptıklarını, alternatif üreticilerle de görüşmelerinin devam ettiğini belirtti. 

• 1 Aralık 2020

Ülke genelinde, ikinci bir karara kadar, hafta içi 21.00-05.00 saatlerinde uygulanacak sokağa çıkma kısıtlaması başladı.

• 7 Aralık 2020

Yakın temaslılarda karantina süresi 14 günden 10 güne düşürüldü. Hastalık seyrinde ikinci pik, aralık ayının ilk haftasında görüldü.

Aşıyla ilgili gelişmeler 2021'in başlamasıyla hız kazandı.

• 2 Ocak 2021

Kovid-19 virüsünün İngiltere, Güney Afrika ve Brezilya'da rastlanan varyantlarının benzeri Türkiye'de ilk kez görüldü.

• 13 Ocak 2021

Toplumsal bağışıklama kapsamında, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ve Bilim Kurulu üyeleri, KoronaVac aşısının ilk dozunu oldu.

• 14 Ocak 2021

Aşılama takvimi doğrultusunda, sağlık çalışanları CoronaVac aşılarının ilk dozunu oldu ve aşılama süreci Sağlık Bakanlığınca belirlenen öncelik sıralamasına göre uygulamaya girdi. 

• 8 Şubat 2021

Varyant suşların yakın temaslıları için karantina süresi 10 gün olarak belirlendi ve 10 gün sonunda PCR negatif çıkması halinde izolasyonun sonlandırılmasına karar verildi.

• 15 Şubat 2021

Köy okulları ve ana sınıflarında yüz yüze eğitime başlandı.

Kovid-19'la mücadelede "Yerinden Karar" dönemi başladı. Bu dönemin ilk uygulaması olarak salgına ilişkin 8-14 şubat tarihlerini kapsayan il bazında 7 günlük vaka sayıları tablosu (İllere Göre Haftalık Vaka Sayısı), ilk kez Sağlık Bakanlığı Kovid-19 bilgilendirme sayfasından kamuoyuyla paylaşıldı. 

• 1 Mart 2021

"Yerinde Karar" dönemi uygulamaları kapsamında Kovid-19'a ilişkin risk gruplarına ayrılan illerde il hıfzıssıhha kurullarının bölgesel kararlar almasına imkan tanındı. 

• 2 Mart 2021 

"Kontrollü Normalleşme" süreci başladı.  

Bu kapsamda illerdeki risk durumlarına göre sokağa çıkma kısıtlamaları, yeme-içme yerlerinin hangi şartlarda hizmet verebileceği açıklandı. 

Yine illerin risk durumuna göre hangi kademelerdeki öğrencilerin hangi şartlarda yüz yüze eğitime başlayacağı belirlendi.

"Kontrollü Normalleşme" kapsamında halı saha, yüzme havuzu ve benzeri tesislerin hizmet vermesi gibi konularda da iller bazında tedbirler ya gevşetildi ya da artırıldı.

• 6 Mart 2021

Sağlık Bakanlığınca Kontrollü Normalleşme Süreci'nde illerin alacağı kararlarda etkili olacak faktörler içinde yer alan, illerin risk durumunu düşük (mavi), orta (sarı), yüksek (turuncu) ve çok yüksek (kırmızı) olarak gösteren "İllere Göre Risk Durumu" haritası paylaşıldı. 

Kaynak: AA